ક્રાંતિ

 

 

 

કાર્લ માર્કસનાં ઘોષણાપત્રમાં હોય

તે જ ક્રાંતિ?

કે માઓ કરે તે જ ક્રાંતિ?

એવું માનવાને કોઈ કારણ હતું જ નહીં.

ભૂખ કરતાં ય ભૂંડી

બહિષ્કૃત હોવાની પીડા,

તિરસ્કૃત હોવાની પીડા ,

અવમાનિત હોવાની પીડા,

જન્મજન્માંતર

ભાગ્યને નામે

ગળામાં ગાળિયો નાખીને

ભીંસતી હોય ત્યારે...

તેમાંથી મુક્તિ અપાવે

તે ક્રાંતિ જ હોય,

એવી ક્રાંતિ

ક્યાંથી આવશે ?

કઈ રીતે આવશે?

કોના દ્વારા આવશે?

તેની સમજણ

પામ્યા હતા મારા લોકો .

તેઓ એવું પણ સમજ્યા હતાં

અને સાચું જ સમજ્યા હતાં કે

દેશની મુક્તિ

માનવની મુક્તિ વિના

અધૂરી,આભાસી,નિરર્થક

એટલે જ

એક મસીહાથી દોરવાઈને ચાલ્યા હતા,

અંધારે ઊભી કરેલી સત્તાને પડકારતા,

સમતા સમાનતા

અને ભાતૃભાવની છાયામાં.

સ્વમાનપૂર્વક જીવી શકાય જેમાં

એવી એક નવી જ સૃષ્ટિના નિર્માણમાં...

 

ઘૂવડોથી દોરવાયા નહોતા મારા લોકો

અન્યથા અટવાયા હોત ક્યાંક

ક્યાંક ભેખડે ભરાયા હોત,

અમારો મસીહા તો

સૂર્ય હતો ક્રાંતિનો .

તેને જ

નર્કાગાર જેવી પ્રલંબ રાતને

ધકેલી દીધી ક્ષિતિજ પાછળ

અને મુક્ત કરી સવારને

યુગો પછી.

ધરતી પરનો  આ ક્રાંતિસૂર્ય

આકાશમાં સૂર્યોદય થયો

તેનો નિમિત્ત બન્યો ,

યુગો પછી મારા લોકો

દેખાયા દૃશ્યમાં,

દેખાયા પોતાનાં દર્પણમાં પણ.

દૃશ્યમાં દેખાવું

દર્પણમાં દેખાવું

ક્રાંતિ જ હતી,

એવી વિરલ ક્રાંતિ

કાર્લ માર્કસનાં ઘોષણાપત્રમાં નહોતી,

એવી ક્રાંતિ

માઓની બંદૂકની ગોળીમાં નહોતી.